-
KRYTERIA DYSKWALIFIKACJI STAŁEJ DLA KANDYDATÓW NA DAWCÓW KRWI LUB DAWCÓW KRWI ALLOGENICZNEJ ORAZ PRZECIWWSKAZANIA DO JEJ POBRANIA
- aktywna lub przebyta poważna choroba układu krążenia oprócz wad wrodzonych całkowicie wyleczonych
- poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca układu nerwowego, przebycie poważnej choroby układu nerwowego
- zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie
- kiedykolwiek rozpoznana padaczka, napady drgawkowe – poza drgawkami wieku dziecięcego lub sytuacją, w której co najmniej przez 3 lata po zakończeniu leczenia nie obserwuje się nawracających drgawek
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układu pokarmowego
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układu moczowo-płciowego i nerek
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układu oddechowego
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układu immunologicznego
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układu krwi i układu krwiotwórczego
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układu endokrynnego lub choroba metaboliczna
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca skóry
- poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca układowa np. kolagenoza
- nowotwór złośliwy: wyjątek stanowi nowotwór in situ pod warunkiem całkowitego wyleczenia,
- cukrzyca leczona insuliną
- choroby zakaźne:
– zakażenie wirusem zapalenia wątroby typ B– zakażenie wirusem zapalenia wątroby typ C
– babeszjoza
– kala-azar (leiszmanioza trzewna)
– trypanosoma amerykańska (gorączka Chagasa)
– promienica
– tularemia
– zakażenie HIV 1 / 2
– zakażenie HLTV I/II
– gorączka Q postać przewlekłaKandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania seksualne STALE należą do grup podwyższonego ryzyka zakażenia poważnymi chorobami mogącymi przenosić się drogą przetoczenia krwi
– rozpoznana kiedykolwiek kiła
– gąbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) np. Choroba Creutzfelda-Jakoba, wariant choroby Creutzfelda-Jakoba:
– kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi:
1) u których wywiad medyczny wskazuje na zagrożenie TSE oraz u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo którzy byli leczeni preparatami uzyskanymi z ludzkich przysadek;
2) przebywający łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii w okresie od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1996 r.;
3) którym po dniu 1 stycznia 1980 r. przetoczono krew lub jej składniki na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii
Poważne zaburzenia psychiczne, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy
każdy przypadek stosowania produktów leczniczych w postaci zastrzyków, które nie zostały przepisane przez lekarza
każdy przypadek przebycia wstrząsu anafilaktycznego
biorcy ksenoprzeszczepów
KRYTERIA DYSKWALIFIKACJI CZASOWEJ ORAZ PRZECIWWSKAZANIA DO POBRANIA KRWI OD DAWCÓW KRWI ALLOGENICZNEJ
Choroby zakaźne – czas trwania dyskwalifikacji Po przebyciu choroby zakaźnej kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zostają zdyskwalifikowani na co najmniej dwa tygodnie od dnia pełnego wyleczenia.
Jednak w przypadku chorób wymienionych w poniższej tabeli stosuje się następujące okresy dyskwalifikacji:
lp. Kryterium/przeciwwskazanie Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi 1 Bruceloza 2 lata od dnia pełnego wyzdrowienia 2 2 Gorączka Q 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia 3 Toksoplazmoza 6 miesięcy od dnia potwierdzonego wyleczenia 4 Gruźlica 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia 5 Gorączka reumatyczna 2 lata od dnia ustąpienia objawów, jeżeli nie wystąpiła przewlekła choroba serca 6 Gorączka ponad 38°C 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów 7 Grypa, infekcja grypopodobna 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów 8 Zapalenie kości i szpiku 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia 9 Malaria: 1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi urodzeni lub zamieszkujący nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy na terenie endemicznego występowania malarii lub którzy otrzymali transfuzję na obszarze endemicznego występowania malarii – 3 lata po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym lub – 4 miesiące po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenach endemicznego występowania malarii; jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne i osoby te nie wykazywały i nie wykazują objawów; jeżeli wynik testu immunoenzymatycznego jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny 2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy przebyli malarię; 2) na czas występowania objawów i leczenia oraz 3 lata po dniu ustąpienia objawów i zakończenia leczenia; pobranie krwi jest po tym czasie możliwe tylko, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym będą negatywne 3) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby po pobycie krótszym niż 6 miesięcy – 6 miesięcy od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii, lub – 4 miesiące od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny 4) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których w czasie pobytu na obszarach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie występowała gorączka o niejasnym pochodzeniu – 3 lata po dniu ustąpienia objawów lub – 4 miesiące po dniu ustąpienia objawów, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny na czas występowania objawów i leczenia oraz do uzyskania negatywnych wyników badań immunologicznych (wykonanych nie wcześniej niż 4 miesiące po ustąpieniu objawów/zakończeniu leczenia); jeżeli badania dają wynik powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie kolejne badanie; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego 10 Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, powracający z obszaru ryzyka zakażenia: 1) wirusem Zachodniego Nilu (WNV); 2) wirusem dengi; 3) wirusem chikungunya – 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyk zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne, – w przypadku zakażenia 120 dni od dnia wyleczenia 11 Rzeżączka – okres choroby oraz 4 miesiące od dnia zakończenia leczenia, – 4 miesiące od dnia ostatniego kontaktu seksualnego z osobą zakażoną rzeżączką 12 Mononukleoza zakaźna 6 miesięcy od dnia wyzdrowienia 13 Wirus Zika (nie dotyczy dawców krwi lub kandydatów na dawców krwi oddających osocze metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne): 1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika; 2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zgłaszający kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika. – 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na którym występuje zakażenie, – 28 dni od dnia ostatniego kontaktu 14 Żółtaczka i zapalenie wątroby Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi z przebytą żółtaczką o nieznanej etiologii lub zapaleniem wątroby (po wykluczeniu zapalenia wątroby typu B i typu C) mogą oddać krew pod warunkiem upływu minimum 6 miesięcy od zakończenia leczenia lub wyzdrowienia oraz uzyskania negatywnych wyników badań przeglądowych obowiązkowych w kierunku HCV i HBV NARAŻENIE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO ZARAŻENIA CHOROBAMI PRZENOSZONYMI DROGĄ PRZETOCZENIA KRWI
Uszkodzenie skóry lub śluzówek:
1) badanie endoskopowe przy użyciu fiberoendoskopu;
2) kontakt śluzówki z krwią lub ukłucie igłą;
3) przetoczenie składników krwi;
4) przeszczep tkanek lub komórek pochodzenia ludzkiego;
5) duży zabieg chirurgiczny;
6) tatuaż lub przekłucie części ciała;
7) akupunktura, o ile nie została wykonana przez wykwalifikowaną osobę przy użyciu jałowych jednorazowych igieł;
8) zabiegi kosmetyczne połączone z naruszeniem powłok skórnych
W wyżej wymienionych przypadkach uszkodzenia skóry lub śluzówek obowiązuje dyskwalifikacja na okres 4 miesięcy.
Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy byli albo są narażeni na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby lub nosicielami wirusów zapalenia wątroby- dyskwalifikacja na okres 4 miesięcy.
Szczególne narażenie, ze względu na swoje zachowania czy działalność, na zarażenie chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi – po zaprzestaniu ryzykownych zachowań, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy, w tym przeniesienia drogą przetoczenia krwi czynników chorobotwórczych, dyskwalifikacja na okres zależny od rodzaju choroby i od dostępności odpowiednich testów.
Osoby utrzymujące kontakty seksualne z partnerami, u których testy w kierunku AIDS (HIV) wypadły dodatnio – 4 miesiące po zaprzestaniu kontaktów.
Przymusowe pozbawienie wolności (pobyt w zakładzie karnym, areszcie śledczym lub zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich albo w innym miejscu, w którym przebywają osoby wobec których zastosowano środki zapobiegawcze o charakterze izolacyjnym – na okres przymusowego pozbawienia wolności i 4 miesiące po dniu zakończenia przymusowego pozbawienia wolności.
Kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną (poza wirusowym zapaleniem wątroby) – na czas odpowiadający dwukrotnemu okresowi inkubacji, a w przypadku narażenia na zakażenie kilkoma czynnikami chorobotwórczymi – dyskwalifikacja jak dla choroby o najdłuższym okresie inkubacji.
SZCZEPIENIA
Lp. Kryterium/przeciwwskazanie Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi 1 Wirusy lub bakterie atenuowane 4 tygodnie 2 Inaktywowane/zabite wirusy, bakterie lub riketsje 48 godzin 3 Anatoksyny 48 godzin 4 WZW typu A 14 dni pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie 5 WZW typu B 2 tygodnie pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie 6 wścieklizna 48 godzin w przypadku ryzyka zakażenia – dyskwalifikacja na okres 1 roku 7 Kleszczowe zapalenie mózgu 48 godzin (profilaktyka przedekspozycyjna) 8 Poddanie się biernemu uodpornianiu surowicami odzwierzęcymi dyskwalifikacja na 3 miesiące 9 covid-19 48 godzin od dnia podania szczepionki typu mRNA 14 dni od dnia podania szczepionki wektorowej w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji poszczepiennej dyskwalifikacja ulega wydłużeniu na okres 7 dni od ustąpienia objawów tej reakcji INNE PRZYCZYNY DYSKWALIFIKACJI
przyjmowanie leków – zależnie od rodzaju przepisanego leku , jego sposobu działania i leczonego schorzenia
Lp. Kryterium/przeciwwskazanie Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi 1 Ciąża 6 miesięcy po porodzie albo po zakończeniu ciąży – nie dotyczy sytuacji wyjątkowych po uzyskaniu zgody lekarza 2. Ukąszenie kleszcza 3 miesiące 3 Mały zabieg chirurgiczny 1 tydzień 4 Leczenie stomatologiczne leczenie stomatologiczne lub wizyta u higienistki stomatologicznej – odroczenie do następnego dnia (uwaga: ekstrakcję zęba, leczenie przewodowe itp. uważa się za mały zabieg chirurgiczny) – ekstrakcja zęba, leczenie kanałowe – 7 dni od zabiegu, – wszczepienie implantu i inne zabiegi chirurgiczne – 4 miesiące od dnia zabiegu, – pozostałe przypadki – 24 godziny od zakończenia leczenia lub wizyty 5 Przyjmowanie leków zależnie od rodzaju przepisanego leku, jego sposobu działania i leczonego schorzenia 6 Ostre choroby układu oddechowego do zakończenia leczenia 7 Ostre choroby układu pokarmowego 8 Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek 5 lat od całkowitego wyleczenia 9 Inne ostre choroby układu moczowego do zakończenia leczenia 10 Choroby zapalne i uczuleniowe skóry 11 Ostre stany uczuleniowe do czasu ustąpienia objawów 12 Zaostrzenie przebiegu przewlekłej choroby alergicznej 13 Okres odczulania w alergii na czas wywoływania tolerancji na alergen; pobranie krwi jest możliwe tylko przy dawkach podtrzymujących 14 dni po dawce lub 14 dni przed następną dawką 14 Hemochromatoza w czasie występowania objawów choroby, w trakcie stosowanego innego leczenia niż krwioupusty (o możliwości oddania krwi oraz częstotliwości pomiędzy kolejnymi donacjami decyduje lekarz w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym leczenie hemochromatozy) 15 Cukrzyca typu 2 nieleczona insuliną od kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi pobiera się tylko krew pełną i tylko jeżeli są leczeni dietą lub metforminą
Źródło: RCKiK w Warszawie
